RIVM: tóch kans op zwevend virus in bedompte ruimte
Aerosolen Een op twintig geïnfecteerden stoot zoveel virus uit dat het risico op besmetting via aerosolen groter wordt, ontdekte het RIVM.
De kans dat het coronavirus SARS-CoV-2 mensen infecteert via fijne zwevende aerosoldruppeltjes in kleine, niet-geventileerde ruimtes is normaal gesproken te verwaarlozen. Maar die kan toenemen als de besmette persoon een ongewoon hoge hoeveelheid virussen uitscheidt, of als mensen urenlang in een ongeventileerde ruimte samenzijn. Dat blijkt uit een studie die is uitgevoerd door onderzoekers van het RIVM. Daarin modelleerden de wetenschappers het blootstellingsrisico door deze fijne druppels na ademen, praten, hoesten en niezen in een ongeventileerde bus en een grotere niet-geventileerde ruimte.
„De overdracht via aerosolen is niet de belangrijkste besmettingsroute, maar kan soms wel voor problemen zorgen”, zegt Erwin Duizer, viroloog bij het RIVM en een van de auteurs van het artikel, dat zondag op de pre-printserver medRxiv verscheen. „Dat past bij wat we nu zien: heel af en toe zijn er situaties waar anderhalve meter afstand houden niet voldoende lijkt.”
Juist dit weekend kondigden 239 wetenschappers uit 37 landen een open brief aan wereldgezondheidorganisatie WHO aan in The New York Times. Daarin zouden ze stellen dat die organisatie te star is en niet voldoende oog heeft voor recente wetenschappelijke inzichten. Ze willen die brief komende week in een wetenschappelijk tijdschrift publiceren.
Tekst gaat verder onder de video's
Aerosol Reductie met de Isolite Mouthpiece
Viroloog Ron Fouchier van het Erasmus MC in Rotterdam is meermaals gevraagd om de brief mee te ondertekenen, laat hij per mail weten. Hij bedankte daarvoor, en hij vermoedt vele epidemiologen en virologen met hem: het overgrote deel van de ondertekenaars zijn fysici, ingenieurs, milieutechnologen en bouwkundigen. „De fysici en ingenieurs hebben weinig rekening gehouden met de virologie, biologie en epidemiologie van het probleem en een slechte onderbouwing gegeven. Natuurlijk is iedereen het eens dat ‘betere ventilatie’ beter is. Maar de vraag is of het nu realistisch is om in bestaande gebouwen als concertzalen, bioscopen en nachtclubs ventilatiesystemen te bouwen of aan te passen en zo ja, via welke specificaties en tegen welke kosten”, aldus Fouchier.
De hoeveelheid druppels die mensen vormen, en de concentratie virus daarin, varieert enorm tussen individuen
De WHO en verschillende gezondheidsorganisaties, zoals het RIVM, gaan er in hun adviezen nog steeds van uit dat het coronavirus zich hoofdzakelijk verspreidt via grote hoest- en niesdruppels, die binnen 1,5 meter op de grond vallen – vandaar de maatregel om die afstand aan te houden. Besmetting via aerosolen is volgens hen óók mogelijk, maar gebeurt in de praktijk vooral bij medische handelingen met Covid-19-patiënten, zoals het weghalen van een beademingsbuis uit de keel.
De RIVM-studie laat nu zien dat dat soms ook in andere situaties zou kunnen gebeuren. De onderzoekers keken naar de druppelproductie in zeven verschillende situaties: bij ademen, zacht of hard praten, en zacht of hard hoesten of niezen. Ze berekenden op basis van bestaande onderzoeken hoeveel kleine zweefdruppels – naast de bekende grote druppels – bij elk van die activiteiten ontstaan.
Waar normaal gesproken druppels met een diameter kleiner dan 5 micrometer als aerosolen worden beschouwd, keken Duizer en zijn collega’s naar alle druppels van 60 micrometer doorsnede of kleiner. Die kunnen verder zweven dan 1,5 meter.
In de modellen verwerkten ze ook de verschillen in de hoeveelheid virus die besmette mensen bij zich kunnen dragen en uitproesten. Met al deze variaties berekenden ze ten slotte de risico’s op blootstelling als iemand in een afgesloten ongeventileerde bus zit gedurende 20 minuten, of één of vier uur met tien personen in een afgesloten kamer.
De kans op blootstelling via aerosoldruppeltjes, door een geïnfecteerd persoon in een ongeventileerde ruimte, is normaal gesproken minder dan 1 procent. Gemiddeld genomen draagt een besmet persoon een miljoen (106) virusdeeltjes per milliliter vocht uit de luchtwegen met zich mee. Dat is voor driekwart van de besmette mensen het geval, blijkt uit gepubliceerde studies en uit onderzoek door het RIVM aan neus- en keelmonsters. Maar Duizer en zijn collega’s constateerden dat de hoeveelheid druppels die mensen vormen, en de concentratie virus daarin, enorm varieert tussen individuen. „Dat was echt een openbaring. Dat kan honderd tot wel tienduizend keer zoveel zijn.”
Supershedder in een bus
Als er iemand 20 minuten in zo’n ongeventileerde bus zit die honderd miljoen (108) virusdeeltjes per milliliter uitscheidt, een zogeheten supershedder, neemt het risico op blootstelling voor inzittenden flink toe. Wanneer zo iemand hard zou niezen in een dichte bus, dan is de kans dat minstens één medereiziger wordt blootgesteld 100 procent. Pakweg 1 op de 20 besmette mensen draagt die hoeveelheden met zich mee. „Let wel: we keken naar blootstelling aan druppels met virusdeeltjes”, zegt Duizer. „Of die ook voldoende besmettelijk virus bevatten weten we nog niet.” Bovendien is in Nederland in de bus een mondkapje verplicht, en blijft iedereen die niest thuis.
De kritiek op de WHO, die te weinig rekening zou houden met dit soort nieuwe inzichten, vindt RIVM-viroloog Duizer wel terecht. „Maar we moeten het nuchter blijven bekijken. Met de verspreiding via aerosolen hoeft bij de gemiddelde gïnfecteerde geen rekening te worden gehouden, dat blijft staan. Maar bij minder dan 5 procent van de geïnfecteerden speelt het waarschijnlijk wel een rol.”
Net als Fouchier vindt ook hij het, gezien die kleine groep, te vroeg om op basis van de bevindingen adviezen voor bijvoorbeeld ventilatie aan te passen. „Meer ventileren is altijd een goed idee. Maar we weten nog niet welke manieren van ventileren dan afdoende zouden zijn. Je wilt niet dat de mogelijk infectieuze druppels verkeerd circuleren en dan juist meer mensen zouden kunnen besmetten.” Hij blijft pragmatisch. „De maatregelen die we gebruiken, werken. Afstand houden, grote groepen vermijden. Binnenshuis met grote groepen samenzijn is hoe dan ook geen goed idee.”
Het Belang van Continue Afzuiging voor het Vermijden van Blootstelling aan Contaminanten
Meer dan 95% van de aerosolen kunnen worden geëlimineerd met goede afzuiging - dat is waar de Isolite u kan helpen. Dit is een goed moment om een fatsoenlijk protocol in uw praktijk te implementeren door het contaminatie-risico te reduceren.
Hoe de Isolite U en Uw Patienten Beschermt
Constante Evacuatie van Speeksel, Vocht en Debris
De afzuigcapaciteiten van de Isolite zorgen voor continue evacuatie van speeksel en debris. Dit elimineert de problemen die vocht kan veroorzaken tijdens behandelingen.
Superieure Isolatie en Bescherming van de Luchtwegen
De Isolite zorgt voor superieure isolatie met behulp van de gepatenteerde mouthpieces, beschermt zacht weefsel en luchtwegen en biedt ook nog de benodigde retractie.